Mae celloedd yn debyg i ddinasoedd bychan eu hunain, gyda strwythurau a thrwytheddau eu hunain. Fel y gwahanol strwythurau mewn dinas, mae gan y celloedd sawl rhan wahanol sydd yn gweithio gyda'i gilydd i helpu'r gell i tyfu, rhannu a gwneud ei waith penodol yn y corff. Trwy ddefnyddio delweddu 3D o gelloedd, bydd y ymchwilwyr yn gallu gweld mwy o fanyledd yn y strwythurau hyn, a gweld sut maen nhw'n gweithio mewn tri dimensiwn.
Un o'r pethau mwyaf anhygoel am ddelweddu celloedd 3D yw'r ffaith ei bod yn caniatáu i wyddonwyr weld pethau roedden nhw erioed yn barod yn eu gallu. Mae'n debygol o edrych ar lun o gell mewn llyfr bywodaeth - delweddiad gwag, dau ddimensiwn, fel ffordd o bapur. Ond â datblygiad delweddu 3D, mae gwyddonwyr yn gallu tynnu lluniau manylion o gelloedd sy'n datgelu eu strwythurau mewn tri dimensiwn, fel petai nhw'n gweld model o ddinas o'r awyr.
Yn y gorffennol, roedd gwyddonwyr yn gallu astudio celloedd dim ond trwy eu hastwad yn ddau dymensiwn o dan ficrosgop. Roedd hyn yn cyfyngu'r ystyr y gallent ei deall o seiliwydd a chynhelwch y celloedd. Fodd bynnag, gyda datblygiad delweddu celloedd 3D, mae gwyddonwyr nawr yn dechrau gallu archwilio'r gymhlethedd anhygoel o'r amrywiaeth architeuthronig a roedd yn cudd o'r olygfa o'r blaen.
Trwy ddefnyddio technolegau delweddu uwch, gan gynnwys microsgopia ddibyn a meddalwedd adadeiladol 3D, mae gwyddonwyr yn gallu creu modelau 3D cywir o gelloedd. Mae hyn yn newidur gêm ar gyfer gwyddoniaeth, gan allu modelio strwythurau go iawn yn fwy cywir, ac yn dysgu am y ffordd mae'r strwythurau hyn yn ymddwyn a'u harfer â rhai eraill mewn ffordd ddinamig a bywgrug.
Mae celloedd yn strwythurau anhysbys o gymhleth â channoedd o gydranion gwahanol sy'n gweithio gyda'i gilydd i gyflawni rôlau penodol. Trwy ddefnyddio microsgopia gell 3D, mae gwyddonwyr nawr yn gallu gweld manylion strwythurau'n uniongyrchol gyda lefel anhygoel o barhauswch. Gall ymchwilwyr weld o fewn celloedd ar lefel foleciwlaidd trwy ddefnyddio microsgopia uwch, fel delweddu ffyrddan a microsgopia electron.
Mae celloedd yn debyg i rannau bach o bwsel sydd wedi'u cyfuno â'i gilydd i greu llun mwy o fywyd. Delweddu 3D â chywirdeb uchel Gall ymchwilwyr ddefnyddio ddelweddu 3D â chywirdeb uchel i ddarganfod breintiau bywytheg celloedd - a gweithio allan sut mae'r darnau hyn o'r bwsel yn cydweithio. O'r ywannau - sydd â'r cyfarwyddiadau genetig ar gyfer y gell - i'r mitochandria - sydd yn cynhyrchu egni ar gyfer y gell - mae pob cydran yn hanfodol er mwyn cadw'r gell yn fyw a'n iach.
Trwy edrych ar gelloedd mewn tri dimensiwn, mae gwyddonwyr yn gallu dysgu sut mae celloedd yn rhannu, tyfu ac yn arbenneiddio fel eu bod yn gallu perfformio tasgau penodol yn y corff. Gyda'r lefel hon o fanyledd o ddelwedd biolegol gellol, bydd hyn yn ysgogi darganfyddiadau chwyfrefnus yn y meddygaeth a'r bioleg sydd yn y pen draw yn cyfrannu at welliannau i ansawdd bywyd pobl ledled y byd.
EN
